تقوا را بر دو قسم مثبت و منفی تقسيم كرده ، گفته اند :

تقوای منفی آن است كه انسان برای محفوظ ماندن از شرّ هوای‌ نفس و وسوسه های ‌شيطان ، زندگی در اجتماع را رها كند و گوشه ی‌ عزلتی‌برگزيند تا دامنش آلوده نگردد چنان كه برخی برای‌ رسيدن به اين هدف نيروها و اميال خود را سركوب يا برای‌آن مانع ايجاد می‌كنند .

بزرگی‌ديدم اندر كوهساری          قناعت كرده از دنيا به غاری
چرا گفتم به شهر اندر نيايی        كه بار بندی از دل برگشايی ؟
بگفت آن جا پری رويان نغزند        چو گِل بسيار شد پيلان بلغزند

اما تقوای ‌مثبت آن است كه انسان نيرو و قدرتی در خود ايجاد كند تا بتواند به كمك آن با كژی ها و انحراف جامعه مبارزه كند و برای ‌نجات از لغزش های اخلاقی و عقيدتی نيازی به عزلت نشينی‌ و گوشه گيری نداشته باشد .

بايد توجه داشت كه تقوای‌ مثبت از اهميت بيشری ‌برخوردار است زيرا انسان مسلمان در برابر جامعه مسئوليت دارد و بايد با مبارزه كردن با كژی ها و انحرافات برای‌اصلاح و هدايت آن تلاش كند . اين مبارزه از كسی برمی آيد كه اولاً : صحنه ی جامعه را ترك نكند و ثانياً : از صيانت و حفاظت درونی ‌برخوردار باشد تا خود مبتلا نگردد . كسی كه از صحنه ی اجتماع گريزان است هرگز نمی تواند برای اصلاح آن تلاش و كوششی داشته باشد .

صاحب دلی به مدرسه آمد ز خانقاه          بشكست عهد صحبت اهل طريق را
گفتم ميان عالم و عابد چه فرق بوَد          تا اختيار كردی از آن اين فريق را ؟
گفت آن ، گليم خويش به در برد ز موج      وين جهد می كند كه بگيرد غريق را

(نشانه های پرواپيشگی.آيت الله جوادی آملی)